Ελληνικές παροιμίες/Α: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 35:
* Άβυσσος η ψυχή του ανθρώπου.
* Αγάλι αγάλι γίνεται η αγουρίδα μέλι.
** Αγάλι αγάλι φύτευε ο γεωργός αμπέλι κι αγάλι αγάλι γίνηκε η αγουρίδα μέλι. (Παξοί)
* Αγάλια αγάλια κόνευε, αν θέλεις να προφτάσεις.
* Αγάλια αγάλια κότα μου και 'γω σε μαγειρεύω. (Λαγκαδιά Γορτυνίας)
Γραμμή 45:
* Αγέρας και γυναίκα δεν κλειδώνονται.
* Ἀγεωμέτρητος μηδεῖς εἰσίτω.
*** ''Όποιος δεν γνωρίζει γεωμετρία να μην μπει''. Ρητό γραμμένο πάνω απ' την πύλη της Ακαδημίας (του Πλάτωνα).
* Άγιας Άννης να λογιέσαι και να μη δοξολογιέσαι. (Παξοί)
* Αγιά Μαρίνα με τα σύκα και Άγιος 'Λιας με τα σταφύλια.
* Άγιος που δε θαυματουργεί, μηδέ δοξολογιέται.
* Αγιούτο στην αδυναμιά. (Παξοί)
** αγιούτοΑγιούτο: βοήθεια (ενετικό)
* Αγκάθια έχει στον κώλο του.
* Άγνωσται αι βουλαί του Κυρίου.
Γραμμή 58:
* Αγρόν ηγόραζεν. (θρησκευτικό)
* Άδειο σακί δε στέκεται, γεμάτο δε λυγάει.
** Άδειο σακί ορθό δεν κάθεται. (Παξοί)
* Αδέρφια αγαπημένα, κάστρα που δεν παίρνονται.
** Αδέρφια ενωμένα, σπίτια ευτυχισμένα. (Παξοί)
* Αδερφός, κι ας ειν' κι οχτρός. (Κεφαλονίτικη)
* Άδης στον άδη και βρωμάει και τυρίλιας. (Παξοί)
* Άδουλος δουλειά δεν έχει, το βρακί του λύει και δένει.
** Άδουλος δουλειά δεν είχε το σκοινί λύνει και δένει. (Παξοί)
* Ἀεὶ κολοιὸς παρὰ κολοιῷ ἱζάνει.
*** Ένα κοράκι βρίσκεται πάντα κοντά σ' ένα άλλο κοράκι.
* Ἀετοῦ γῆρας, κορυδοῦ νεότης.
*** Τα γηρατειά του αετού διαρκούν όσο η νιότη του σπουργιτιού.
* Άι Βαρβάρα βαρβαρώνει, Άη Σάββας σαβανώνει κι Άη Θανάσης παραχώνει.
* Αιθίοπα σμήχεις. (αρχαιοελληνική)
*** Παρόμοια με: ''"Τον αράπη κι αν τον πλένεις το σαπούνι σου χαλάς"''.
* Άιρα και κάιρα και κόκκινη μηλιά. (Παξοί)
* Άης Αντρέας έφτασε, το κρύο αντρειεύει.
Γραμμή 77:
* Ακαμάτης νέος, γέρος διακονιάρης.
* Ακόμα δεν τον είδαμε, Γιάννη τον βαφτίσαμε.
** Ακόμα δεν τον είδανε και Γιάννη τονε κράξανε. (Παξοί)
** Ακόμα δεν τον είδαμε, Γιάννη τον εβγάλαμε.
* Άκουε γέρου συμβουλή και παιδεμένου γνώμη.
** Άκουσε γέρου συμβουλή και παιδευμένου γνώση.
* Άκουε πολλά και λέγε λίγα...
* Ακουέ τα από καρδίας.
* Ακριβός στα πίτουρα και φτηνός στ' αλεύρι.
** Ακριβοί στα πίτουρα, φτηνοί στα λάχανα.
* Αλάργα-αλάργα το φιλί για να 'χει νοστιμάδα.
* Αλαργινός ο κήπος δωριανά τα λάχανα. (Αρκαδία)
Γραμμή 91:
* Αλήθεια χωρίς ψέματα, φαΐ χωρίς αλάτι. (Παξοί)
* Άλλ' αντ' άλλα τα μεγάλα της [[Ημέρες|Παρασκευής]] το γάλα.
** Άλλα είναι τ' άλλα κι άλλο της [[Ημέρες|Παρασκευής]] το γάλα.
* Άλλα λέει η γιαγιά μου, άλλα ακούν τ`αυτιά μου.
** Άλλα λέει η θεια μου, άλλα ακούν τ`αυτιά μου.
* Άλλα λόγια ν' αγαπιόμαστε.
* Άλλα τα λεγόμενα κι άλλα τα γενόμενα.
Γραμμή 101:
* Άλλώς έδοξε τοις θεοίς.
* Άλλαξε ο Μανωλιός κι έβαλε τη σκούφια του αλλιώς.
** Άλλαξε ο Μανωλιός κι έβαλε τα ρούχα του αλλιώς.
* Άλλη η δουλειά του ναύτη, κι άλλη του καντηλανάφτη.
* Άλλη καμιά δε γέννησε, μόνο η Μαρία το Γιάννη. (Παξοί)
* Αλλήλων τα βάρη βαστάζετε (θρησκευτική)
* Αλί από 'κείνονε που δεν έχει νύχια να ξυστεί. (Παξοί)
** Αλί του που δεν έχει νύχια να ξυστεί.
* Αλί από 'κείνονε που δεν έχει ποιος να του φυσήξει το μάτι. (Παξοί)
* Αλί από 'κείνονε που λείπει από το γάμο του. (Παξοί)
Γραμμή 118:
* Άλλοι να σε παινεύουνε κι εσύ να καμαρώνεις. (Παξοί)
* Άλλοι παπάδες ήρθανε, άλλα Βαγγέλια φέραν.
** Άλλοι παπάδες έρχονται, άλλα χαρτιά κρατάνε.
* Άλλοι Πάσχα κι άλλοι χάσκα. (Παξοί)
* Άλλοι περνώντας κι άλλοι καρτερώντας. (Παξοί)
Γραμμή 134:
* Αλλού βαρούν τα όργανα κι αλλού χορεύει η νύφη.
* Αλλού είν' ο καλόγερος κι αλλού είναι τα ράσα του.
** Αλλού ο παπάς κι αλλού τα ράσα του.
* Αλλού με τρίβεις δέσποτα, κι αλλού έχω τον πόνο.
** Αλλού με ξείς καλόγηρε κι αλλού με τρώει εμένα.
*** Αλλού με τρίβεις Δέσποινα, κι αλλού εγώ πονάω.
* Αλλού πατάς κι αλλού κοιτάς.
* Αλλού τ' όνειρο κι αλλού το θάμα.
** Αλλού το όραμα και αλλού το θαύμα.
* Αλλού τα κακαρίσματα κι αλλού γεννούν οι κότες.
* Αλλού φωτίζει ο Θεός κι αλλού σκοτίζει. (Παξοί)
Γραμμή 149:
* Άμα βλέπεις τη μάνα κλαις το παιδί. (Παξοί)
* Άμα δειπνείς και δε με δεις, σίγουρα λίγωση είναι. (Κρητική)
*** Εννοεί τη σελήνη και τις φάσεις της.
* Άμα δεις λαγό εμπρός σου, τρεις φορές κάν' τον σταυρό σου.
* Άμα δεν βρέξει θα στάξει.
Γραμμή 160:
* Άμα θες σύντροφο άξο, πάρε νύφη από τη Νάξο.
* Άμα κι θέλω να φιλώσε ρωτώ που και κα εν το μάγουλο σ'. (Ποντιακή)
** ''Άμα δεν θέλω να σε φιλήσω ρωτώ που είναι το μάγουλό σου.''
* Άμα κοιμάται ο γυιόκας μας, φαΐ δεν μας γυρεύει.
* Άμα φτυείς ψηλά, πέφτει στο πρόσωπο.
** Αν φτύσω πάνω φτύνω τα μούτρα μου, αν φτύσω κάτω φτύνω τα γένια μου.
* Αμαρτία εξομολογουμένη ουκ έστι αμαρτία.
** Αμαρτία εξομολογημένη, η μισή συγχωρεμένη.
* Αμαρτίες γονέων παιδεύουσι τέκνα.
* Άμε διάολε στ' Αρκάδι. (Ρέθυμνο)
Γραμμή 173:
* Ανάγκα και θεοί πείθονται.
* Ἀνάγκᾳ δ᾿ οὐδὲ θεοὶ μάχονται.
*** Την ανάγκη ούτε οι θεοί οι ίδιοι μπορούν να την νικήσουν (ρητό του Σιμωνίδη του Κέϊου).
* Ανάθρεψε τον ποντικό να φάει το μαλλί σου.
* Αναπέτα πεταλούμ', αλά πέρδικα καλούμ'. (Παξοί)
* Ανάποδα, σαν τον κάβουρα.
* Αν αρτυθείς να είν΄αρνί αν κλέψεις ναν΄χρυσάφι κι αν αγαπήσεις και καμιά να τη ζηλεύει η γειτονιά. (Αθηναϊκή)
** Αν αρτυθώ να φάω αρνί αν κλέψω νάναι ψάρι κι αν αγαπήσω και κανεί να είναι παλληκάρι. (Αθηναϊκή)
* Ανάρια ανάρια το φιλί για να 'χει νοστιμάδα.
* Άναψε τ' αγίου δυο κεριά και του δαιμόνου πέντε.
Γραμμή 189:
** Αν δεν βρέξεις πόδι δεν τρως μπαρμπούνι.
* Αν δεν δουλέψεις την αυγή, γυμνός θα είσαι τη Λαμπρή.
*** Γλυκός ο ύπνος το πρωί, γδυτός ο κώλος τη Λαμπρή.
* Αν δεν έρθει μοναχή της, μην την καρτεράς την τύχη.
* Αν δεν έχεις νύχια να ξυθείς, μην περιμένεις να σε ξύσουν οι άλλοι.
Γραμμή 221:
* Αν πεθάνω από συνάχι, η πανούκλα μούντζες να 'χει.
* Αν ρίξει ο Απρίλης δυο νερά κι Μάρτης άλλο ένα, χαρά σ’ αυτό το γεωργό που ’χει πολλά σπαρμένα.
** Αν ρίξει ο Απρίλης δυο νερά κι Μάρτης άλλο ένα, χαρά σ’ αυτό το ζευγά που ’χει πολλά σπαρμένα.
* Αν σ' αρέσει μπάρμπα-Λάμπρο ξαναπέρνα από την Άνδρο. (Ιστορική)
* Αν τα χάσει ο μήνας δεν τα χάνει ο χρόνος. (Παξοί)
Γραμμή 228:
* Ανδρών επιφανών πάσα γη τάφος.
* Ανέγνων, έγνων, κατέγνων.
*** ''Διάβασα, κατανόησα, καταδίκασα.'' Η γνωστή φράση του Ιουλιανού του παραβάτη, όταν διάβασε βιβλίο με περιεχόμενο χριστιανικό γραμμένο σε αρχαίους στίχους.
* Ανήρ ο φεύγων και πάλι μαχήσεται.
** Αυτός που αποφεύγει τη μάχη στο τέλος θα τη δώσει.
* Άνθρακες ο θησαυρός.
* Ἄνθρωπον ζητῶ.
Γραμμή 236:
* Άνθρωπος αγράμματος, ξύλο απελέκητο.
* Ἄνθρωπος μικρὸς κόσμος.
*** Δημόκριτος.
* Ανοικοκύρευτος γαμπρός, πάει στους πέντε ανέμους. (Παξοί)
* Αντί να βογκάει ο γάιδαρος, βογκάει το σαμάρι.
Γραμμή 250:
* Απ' όλα έχει ο μπαξές.
* Απ' όνων εις ίππους.
*** Το έλεγαν οι αρχαίοι Έλληνες, όταν θέλανε να καταδείξουνε άνθρωπο που αναρριχήθηκε από τα χαμηλά.
* Απ' όπου κι αν τον πιάσεις λερώνεσαι.
* Απ' τ' αυτί δεν κουτσαίνει τ' άλογο.
Γραμμή 259:
* Απ' το διάολο έρχεται τ' αρνί, στο διάολο γυρίζει το τομάρι.
* Απ' το κεφάλι βρωμάει το ψάρι.
*** Το ψάρι βρωμάει απ' το κεφάλι.
* Απ' τ' ολότελα, καλή ειν' κι η Παναγιώταινα.
* Απ' το σπίτι κι η τιμή, απ' το σπίτι κι η πομπή. (Παξοί)
* Απ' το χέρι ως το στόμα είναι πολύς καιρός ακόμα.
** Από κύλικος μέχρι χειλέων πολλά πέλει.
* Από την πόρτα σου περνώ, θωρώσε αλευρωμένη κι αμέσως το κατάλαβα πως τηγανίζεις ψάρια.(Κρήτη)
* Απ' τον Άννα στον Καϊάφα.
Γραμμή 275:
* Από μήλον ως αυγόν, νά κυρά λουκάνικον.
* Από μικρό κι από τρελό μαθαίνεις την αλήθεια.
** Από τρελό κι από παιδί μαθαίνεις την αλήθεια.
*** Από ζουρλό και μεθυστή μαθαίνεις την αλήθεια.
* Από μικρός στα βάσανα.
* Από μουλωχτά σκυλιά να φοβάσαι.
Γραμμή 293:
* Αραία-αραία για να φαινόμαστε καμμιά σαρανταρέα.
* Αρβανίτη αν κάνεις φίλο, κράτα και κανένα ξύλο.
*** Κάνεις το χωριάτη φίλο; Κράτα και κομμάτι ξύλο.
* Αργά-αργά τα όργανα κι αρχοντικός ο γάμος.
* Αργεί ο Θεός και σκάει ο φτωχός.
* Αργία μήτηρ πάσης κακίας.
* Άρες μάρες κουκουνάρες.
** Άρες μάρες κουκουνάρες, καί οι τρύπιες οι χουλιάρες.
* Άρκον σα ξύλα έστειλαν, και γρίζεψεν το δάσος. (Ποντιακή)
* Άρμεγε λαγούς και κούρευε χελώνες.
Γραμμή 311:
* Αρχή άνδρα δείκνυσι.
* Ἀρχὴ μεγίστη τοῦ βίου τά γράμματα.
** Αριστοτέλης.
* Αρρώστου χείλη φαίνονται και νηστικού μαγούλες.
* Ασημένια μου λαλιά, χρυσή μου βουβαμάρα.
Γραμμή 324:
* Άσχημέ μου στρώσε τάβλα, όμορφέ μου τι θα φάμε. (Παξοί)
* Άσχημη στην κούνια, όμορφη στη ρούγα.
** Άσχημο παιδί στην κούνια, όμορφο στη ρούγα.
* Αυγό να πάρεις απ' αυτόν δεν έχει κρόκο μέσα.
* Αύγουστε, καλέ μου μήνα, να 'σουν δυο φορές τον χρόνο.
Γραμμή 331:
* Αυτός είναι απ' του διαόλου τη μάνα.
* Αὐτοῦ γὰρ Ῥόδος καὶ πήδημα.
** Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα.
* Αφεντικά και δούλοι, το ίδιο ούλοι. (με αρνητική διάθεση)
* Άφες αυτοίς. Ου γαρ οίδασι τί ποιούσι.
* Αφήνω γεια τση φτώχειας. (Παξοί)
* Άφησε το γάμο και πήγε για πουρνάρια.
Γραμμή 340:
* Αχάριστο ευλογείς, νεκρό δανείζεις.
* Αχθος αρούρης.
*** Ομηρικόν (Ιλιάς): «Βάρος της γης».