Ελληνικές παροιμίες/Ε: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 27:
==Ε==
 
* Εάλω η πόλις.
** Κυριεύθηκε η πόλη. Έπεσε η πόλη. Η απελπισμένη κραυγή που αντήχησε στην Κωνσταντινούπολη, όταν οι ορδές του Μωάμεθ ορμούσαν μέσα στην πόλη από την εκπορθημένη Κερκόπορτα).
** Λέγεται (μεταφορικά) για κάτι που χάθηκε άδοξα.
* Εάν το άλας μωρανθή.
** Δηλαδή, αν λείψουν οι λίγοι και οι εκλεκτοί.
* Έβαλε την ουρά στα σκέλια.
* Έβαλε το λύκο να φυλάει τα πρόβατα.
Γραμμή 41 ⟶ 46 :
* Είδες χιόνι στο βουνί, βάλε χέρι στο μουνί. (σκωπτικό-χιουμοριστικό)
* Είδε ο τρελός το μεθυσμένο και φοβήθηκε.
* Είπα και ελάλησα, αμαρτίαν ουκ έχω.
** Η φράση χρησιμοποιείται με την έννοια: εγώ ξεκαθάρισα από πριν τη θέση μου, προειδοποίησα για τη στάση μου - τώρα δεν έχω καμιά ευθύνη για ό,τι έγινε ή ό,τι θα γίνει.
* Είπε ο γάιδαρος τον πετεινό κεφάλα.
* Είπαν του τρελού να χέσει, κι εκείνος ξεκωλώθηκε. (σκωπτικό-χιουμοριστικό, εκφράζει υπερβολή)
** Είπαν της γριάς να χέσει, κι αυτή ξεκωλιάστηκε. (σκωπτικό-χιουμοριστικό, εκφράζει υπερβολή)
* Εις εμοί τρισμύριοι.
** Ένας ικανός για μένα ισοδυναμεί με 30.000 άλλους (το είπε ο Ηράκλειτος, για να τιμήσει τον άνθρωπο με τη δυνατή προσωπικότητα).
* Εις οιωνός άριστος αμύνεσθαι περί πάτρης.
** Ενας είναι ο καλύτερος οιωνός, να υπερασπιζόμαστε την πατρίδα. Tη φράση είπε ο ‘Εκτορας στον Πολυδάμαντα. (Πβ.Ιλ.Μ243)
* Εις τον καιάδα.
** Στη φράση ''«ρίχνω κάτι εις τον καιάδα»'' (σαν άχρηστο ή επιζήμιο).
** Καιάδας, βάραθρο στη Σπάρτη, όπου οι Σπαρτιάτες έριχναν τους κακούργους και τους προδότες.
* Έκανε κι η μύγα κώλο κι έχεσε τον κόσμο όλο. (σκωπτικό-χιουμοριστικό, εννοεί την αχαριστία)
** Έκανε κι η ψείρα κώλο κι έχεσε τον κόσμο όλο. (σκωπτικό-χιουμοριστικό, εννοεί την αχαριστία)
* Έκαστος εφ' ω ετάχθη.
** Καθένας για εκείνο, για το οποίο είναι προορισμένος. Π.χ. ''δεν είμαστε όλοι ικανοί γι' αυτό. '''Έκαστος εφ' ω ετάχθη'''.''
* Εκατό ξυλιές στον ξένο κώλο λίγες είναι.
* Έκαψα την καλύβα μου να μη με τρων' οι ψύλλοι.
Γραμμή 56 ⟶ 72 :
*** Έλα παππού να σου δείξω που το 'χει η βάβω.
**** Έλα παππού να σου δείξω τ' αμπελοχώραφά σου.
* Έλληνες αεί παίδες.
** Περίφημη φράση που είπε Αιγύπτιος ιερέας στον Σόλωνα για να τονίσει την αιώνια νεότητα του ελληνικού πνεύματος. (Πλάτ. 22β)
* Έμαθε να βελονιάζει και γαμεί το μάστορή του.
* Εμακρύναν οι ποδιές σου, σκεπαστήκαν οι πομπές σου.
Γραμμή 63 ⟶ 81 :
* Ένας κούκκος μοναχά, την άνοιξη δεν φέρνει.
* Εν οίδα οτι ουδέν οίδα.
* Εν στόματι ρομφαίας ή μαχαίρας.
** Π.χ. ''Τους αιχμαλώτους τους πέρασαν όλους εν στόματι ρομφαίας'', δηλ. τους έσφαξαν.
* Εν τη παλάνη και ούτω βοήσωμεν.
** Δηλ. πρώτα θα καταβληθεί η αμοιβή (ή το αντίτιμο) και έπειτα θα προσφερθεί η εργασία ή θα δοθεί το πράγμα που αγοράστηκε.
* Εν τούτω νίκα.
** ''Με αυτό το σημείο να νικάς''. Η συμβολική φράση που παρουσιάστηκε στον ουρανό μαζί με το σημείο του σταυρού στον Μ. Κωνσταντίνο πριν από τη συγκρουσή του με τον Μαξέντιο (312 μ.Χ.).
* Εξ οικείων τα βέλη.
** ''Οι επιθέσεις προέρχονται από οικεία πρόσωπα.''
* Εξ όνυχος τον λέοντα.
** Λέγεται όταν θέλουμε να τονίσουμε ότι από κάποια μικρή ένδειξη μπορεί να διαφανεί ο χαρακτήρας ενός ανθρώπου.
* Επανάληψις, μήτηρ μαθήσεως.
* Έπιασε τον πάπα απ'τ'αρχίδια.
* Επιμενίδειος ύπνος.
** Λέγεται για ύπνο πολύωρο και μακάριο. Η φράση προέρχεται από τον αρχαίο Κρητικό σοφό Επιμενίδη, που λέγεται πως κοιμήθηκε 57 χρόνια.
* Επί ξύλου κρεμάμενος.
** Μεταφορ. αδέκαρος, σε άθλια κατάσταση. Συχνή φράση στην Ακολουθία των Παθών του Χριστού.
* Επί ξυρού ακμής.
** Στην κόψη του ξυραφιού.
* Έρμα μαντριά γιομάτα λύκους.
* Ερως ανίκατε μάχαν.
** Έρωτα ανίκητε στη μάχη (Σοφοκλής, Αντιγόνη, στ.781).
* Έτερος εξ' ετέρου σοφός.
** Ο καθένας γίνεται σοφός από τον άλλο (φράση του Βακχυλίδη).
* Εύκαιρ' τσουβάλ', σ'ο ποδάρ κι στεκ' (ποντιακό).
* Εύρηκα! Εύρηκα!
* Το βρήκα! Το βρήκα! (φράση του Αρχιμήδη, όταν ανακάλυψε το νόμο της άνωσης).
* Έφτασε ο κόμπος στο χτένι.
* Έχε καθάριο πρόσωπο, για τους κακούς γειτόνους.
Γραμμή 73 ⟶ 112 :
* Έχει ο καιρός γυρίσματα, κι ο χρόνος εβδομάδες.
* Έχεις παράδες; Σου κάνουν τεμενάδες.
* Έχουσι γνώσιν οι φύλακες
** Λέγεται συνήθως, όταν κάποιος θέλει να τονίσει ότι έχει πάρει όλα τα απαραίτητα μέτρα ή όλες τις επιβαλλόμενες προφυλάξεις.
* Εως της συντελείας του αιώνος.
** Αιώνια.
 
{{lynx}}