Ισοκράτης

Αρχαίος Έλληνας ρήτορας

Ισοκράτης (436 π.Χ-338 π.Χ.)

  • Τοσοῦτον δ' ἀπολέλοιπεν ἡ πόλις ἡμῶν περὶ τὸ φρονεῖν καὶ λέγειν τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους, ὥσθ' οἱ ταύτης μαθηταὶ τῶν ἄλλων διδάσκαλοι γεγόνασιν, καὶ τὸ τῶν Ἑλλήνων ὄνομα πεποίηκεν μηκέτι τοῦ γένους, ἀλλὰ τῆς διανοίας δοκεῖν εἶναι, καὶ μᾶλλον Ἕλληνας καλεῖσθαι τοὺς τῆς παιδεύσεως τῆς ἡμετέρας ἢ τοὺς τῆς κοινῆς φύσεως μετέχοντας.
    • (Τόσο πολύ ξεπέρασε η πόλη μας όλους τους άλλους στην πνευματική ανάπτυξη και στην τέχνη του λόγου, ώστε οι δικοί της μαθητές έγιναν δάσκαλοι στους άλλους· το όνομα πάλι Έλληνες κατόρθωσε να μη συμβολίζει πια την καταγωγή, αλλά την καλλιέργεια του πνεύματος, και Έλληνες να ονομάζονται πιο πολύ όσοι δέχτηκαν τον τρόπο της δικιάς μας αγωγής και μόρφωσης παρά αυτοί που έχουν την ίδια με εμάς καταγωγή.) Πανηγυρικός, 50
Isokratous Apanta, 1570
  • Εμπιστέψου όχι όσους σε επαινούν για κάθε τι που κάνεις ή που λες, αλλά όσους σε επιπλήττουν για τα σφάλματά σου.
  • Οἱ γὰρ κατ’ ἐκεῖνον τὸν χρόνον τὴν πόλιν διοικοῦντες κατεστήσαντο πολιτείαν οὐκ ὀνόματι μὲν τῷ κοινοτάτῳ καὶ πραοτάτῳ προσαγορευομένην, ἐπὶ δὲ τῶν πράξεων οὐ τοιαύτην τοῖς ἐντυγχάνουσι φαινομένην, οὐδ᾿ ἣ τοῦτον τὸν τρόπον ἐπαίδευε τοὺς πολίτας ὥσθ’ ἡγεῖσθαι τὴν μὲν ἀκολασίαν δημοκρατίαν, τὴν δὲ παρανομίαν ἐλευθερίαν, τὴν δὲ παρρησίαν ἰσονομίαν, τὴν δ’ ἐξουσίαν τοῦ ταῦτα ποιεῖν εὐδαιμονίαν, ἀλλὰ μισοῦσα καὶ κολάζουσα τοὺς τοιούτους βελτίους καὶ σωφρονεστέρους ἅπαντας τοὺς πολίτας ἐποίησεν. (Ἀρεοπαγιτικός, 20)
    • (Διότι εκείνοι που διοικούσαν την πόλη τότε (εννοεί στην εποχή του Σόλωνος και του Κλεισθένους, σε αντίθεση με την δική του εποχή), δεν δημιούργησαν ένα πολίτευμα το οποίο μόνο κατ’ όνομα να θεωρείται το πιο φιλελεύθερο και το πιο πράο από όλα, ενώ στην πράξη να εμφανίζεται διαφορετικό σε όσους το ζουν· ούτε ένα πολίτευμα που να εκπαιδεύει τους πολίτες έτσι ώστε να θεωρούν δημοκρατία την ασυδοσία, ελευθερία την παρανομία, ισονομία την αναίδεια και ευδαιμονία την εξουσία του καθενός να κάνει ό,τι θέλει, αλλά ένα πολίτευμα το οποίο, δείχνοντας την απέχθειά του για όσους τα έκαναν αυτά και τιμωρώντας τους, έκανε όλους τους πολίτες καλύτερους και πιο μυαλωμένους.)
  • Κανένα απόκτημα δεν είναι τόσο σεβαστό και σταθερό, όσο η αρετή.
  • Δεν αρκεί να επαινείτε μόνο τους ενάρετους, πρέπει και να τους μιμείσθε
  • Μη ζηλεύεις από εκείνους που κερδίζουν από αδικίες, αλλά περισσότερο να τιμάς εκείνους που ζώντας με δικαιοσύνη ζημιώθηκαν
  • Η δε αρετής κτήσις μόνη μεν συγγηράσκει, πλούτου δε κρείττων, χρησιμωτέρα δε ευγενείας εστί. (Προς Δημόνικον)
    • αρετή είναι το μόνο απόκτημα που μένει μαζί μας μέχρι τα γεράματα, είναι καλύτερη από τον πλούτο και χρησιμότερη από την ευγενή καταγωγή.)
  • Ώσπερ γαρ την μέλιτταν ορώμεν εφ' άπαντα μεν τα βλαστήματα καθιζάνουσαν, αφ' εκάστου δε τα βέλτιστα λαμβάνουσαν, ούτω δει και τους παιδείας ορεγομένους μηδενός μεν απείρως έχειν, πανταχόθεν δε τα χρήσιμα συλλέγειν. (Προς Δημόνικον)
    • (Όπως ακριβώς βλέπουμε τη μέλισσα να κάθεται σε όλα τα φυτά και να παίρνει απ' το καθένα ό,τι καλύτερο υπάρχει, έτσι πρέπει και αυτοί που επιθυμούν να μορφωθούν, να μην αφήνουν τίποτε χωρίς να το γνωρίσουν, από παντού όμως να επιλέγουν τα ωφέλιμα)