Μόρφωση

• Αν δε θέλεις να κόψεις το κεφάλι του λαού, μόρφωσέ το. - Βίκτωρ Ουγκώ
• Αν δώσεις ένα ψάρι σ' έναν άνθρωπο θα φάει μια φορά. Αν του μάθεις να ψαρεύει θα τρώει σ' όλη του τη ζωή. Αν τα σχέδιά σου είναι για ένα χρόνο σπείρε σπόρους. Αν είναι για δέκα χρόνια, φύτεψε ένα δέντρο. Αν είναι για εκατό χρόνια, μόρφωσε το λαό. Σπέρνοντας μία φορά σπόρους, σοδιάζεις μια φορά. Φυτεύοντας ένα δέντρο, σοδιάζεις δέκα φορές. Μορφώνοντας το λαό, σοδιάζεις εκατό φορές. [Κουάνγκ Τσέου]

• Αν μορφώσεις τους ανθρώπους χωρίς θρησκεία, θα τους κάνεις έξυπνους διαβόλους. - Άρθουρ Γουέλσλεϋ
• Ανέγνων, έγνων, κατέγνων. - Ιουλιανός
• Άνθρωπος αγράμματος, ξύλο απελέκητο. - Ελληνική Παροιμία που από πολλούς αποδίδεται στον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό https://www.romfea.gr/katigories/10-apopseis/58439-o-agios-kosmas-o-aitolos-o-megalos-didaskalos-tou-ellinismoy
• Δεν υπάρχει σχολείο για τη συνείδηση [Πάλεϋ]
• Διδάσκοντας μαθαίνεις δυο φορές. - Τζόζεφ Ζουμπέρ
• Εάν μορφωθεί πραγματικά ο άνθρωπος δε θα έχουμε λόγο να ανησυχήσουμε για το πώς θα διαθέσει το χρόνο της αργίας του. [Παπανούτσος Ε.]
• Είναι πολύ ευκολότερο να είσαι πολυδιαβασμένος από το να είσαι έξυπνος Σαίξπηρ
• Εκείνος που έφτασε τα ύψη της μόρφωσης πρέπει εκ τον προτέρων να γνωρίζει ότι η πλειοψηφία θα είναι ενάντιά του Γκαίτε
• Εκείνος που σπούδασε και δεν εφήρμοσε τις γνώσεις του, μοιάζει με εκείνον που οδήγησε το βόδι του στο χωράφι και δεν έσπειρε Σααδή
• Εκπαίδευση είναι εκείνο που μένει όταν έχουμε ξεχάσει καθετί που μάθαμε στο σχολείο. - Άλμπερτ Αϊνστάιν
• Ελάχιστοι είναι οι Έλληνες που ξέρουν να γράφουν. Και οι καλύτεροι από αυτούς γράφουν στους τοίχους. - Δημήτρης Βάρος
• Ένας μορφωμένος λαός εύκολα οδηγείται, αλλά δύσκολα παρασύρεται, εύκολα κυβερνάται, αλλά δύσκολα σκλαβώνεται. [Μπράουμ λόρδος]
• Επανάληψις, μήτηρ πάσης μαθήσεως [Αρχαίο Ελληνικό Ρητό]
• Η αμάθεια έχει δυο όψεις: η μία η αναλφάβητη προηγείται της γνώσης, η άλλη η ξιπασμένη την ακολουθεί Μισέλ ντε Μονταίν
• Η διαφορά μεταξύ αμόρφωτου και μορφωμένου είναι, ότι ο τελευταίος δε λογαριάζει τη μόρφωσή του ολοκληρωμένη [Σίμονοφ Κ.]
• Η κατανόηση της πραγματικότητας δεν είναι η γνώση του εμφανούς. Είναι η αντίληψη της ουσιαστικής φύσης των πραγμάτων. Ο καλύτερα πληροφορημένος δεν είναι αναγκαστικά και ο πιο σοφός. Διότι υπάρχει ο κίνδυνος, λόγω αυτής ακριβώς της υπερπληροφόρησης, να χάσει την ουσία. Όμως από την άλλη, η γνώση μιας φαινομενικά ασήμαντης λεπτομέρειας πολύ συχνά βοηθάει να δούμε το βάθος των πραγμάτων. Έτσι ο σοφός αναζητά την καλύτερη δυνατή γν΄ψση των γεγονότων, χωρίς ποτέ να εξαρτάται μόνο απ' αυτήν. Σοφία είναι η αναγνώριση του σημαντικού στα γεγονότα Ντίτριχ Μπονχέφερ
• Η μητέρα μου ήθελε να μου δώσει μόρφωση και για αυτό με κρατούσε μακριά από τα σχολεία [Μιντ Μ.]
• Η μόρφωση δεν μπορεί να μεταβάλει μια φύση πονηρή. - Σααντί Σιραζί

• Η Παιδεία και πόνον πολλού και χρόνον μακρού και δαπάνης ου μικράς και τύχης δείται λαμπράς (Η μόρφωση χρειάζεται και κόπο πολύ και χρόνια πολλά και έξοδα όχι λίγα και τύχη εξαιρετική) [Λουκιανός [Ενύπνιον, κεφ. 1]
• Η υψηλή μόρφωση απομονώνει πάντοτε, αλλάζει τη θέση των ατόμων και κάνει δύσκολη την επαφή και επικοινωνία με τους ανθρώπους της τάξης τους. Αναζητούν τους λίγους που μπορούν να συνεννοηθούν μαζί τους, κι όταν δεν τους βρίσκουν κοντά τους, μένουνε μόνοι κι αφοσιώνονται στο έργο τους [Σάμερτον ]
• Κάθε αλήθεια έχει τέσσερις γωνίες. Σαν δάσκαλος θα σας δείξω τη μία: τις άλλες τρεις, πρέπει να τις βρείτε εσείς Κομφούκιος
• Κάθε φορά που διδάσκουμε κάτι ένα παιδί, το εμποδίζουμε να το μάθει μόνο του. - Ζαν Πιαζέ
• Καλύτερα να γνωρίζεις πως δεν γνωρίζεις, παρά να νομίζεις πως γνωρίζεις δίχως να γνωρίζεις. - Λάο Τσε
• Κάποτε οι άνθρωποι μάθαιναν για να τελειοποιούνται. Τώρα μαθαίνουν για να προξενούν έκπληξη σε άλλους Κομφούκιος

• Κυνικός: ένας πολυμαθής χυδαιολόγος [Ρίμπνικόφ Γ.]
• Μάθε τέχνη κι άστηνε και αν πεινάσεις πιάστηνε. Ελληνική Παροιμία
• Μάταια είναι η εκμάθηση χωρίς σκέψη, επικίνδυνη είναι η σκέψη χωρίς εκμάθηση Κομφούκιος

• Μελέτη το παν Περίανδρος
• Μη φυλακίζεις τα παιδιά μες στις δικές σου γνώσεις, γιατί σ' άλλους καιρούς γεννήθηκαν [Κινέζικο ρητό]
• Μόνο ο μορφωμένος θέλει να μάθει: ο αμαθής προτιμάει να μαθαίνει τους άλλους. [Λε Μπερκιέ Ε.]
• Μορφωμένος είναι εκείνος ο οποίος ξέρει που να βρει εκείνο που δεν ξέρει [Σίμελ Ντ.]
• Μορφώνεται κανείς καλύτερα με τη συνδιάλεξη, παρά με το διάβασμα. - Πολ Βερλαίν
• Μόρφωση είναι εκείνο που έμεινε μέσα στο κεφάλι όταν ξεχάσεις όλα αυτά που σε έμαθαν Άλμπερτ Αϊνστάιν
• Μόρφωση σημαίνει προσαρμογή της ανθρώπινης ψυχής προς τις μεγάλες αξίες του παρελθόντος Ισοκράτης
• Μόρφωση: εκείνο που οι περισσότεροι λαμβάνουν, πολλοί μεταδίδουν και μόνο λίγοι έχουν Καρλ Κράους
• Μόρφωση: ένας τρόπος απόκτησης προκαταλήψεων πιο μεγάλου βαθμού [Πίτερ Λ.]
• Μου ζητούσαν να απομνημονεύσω αυτό που δεν κατανοούσα και επειδή η μνήμη μου είναι τόσο καλή, αρνιόταν να την προσβάλλουν με αυτό τον τρόπο
• Να φοβάσαι τον άνθρωπο που με πάθος εργαζόταν για ν’ αποκτήσει γνώσεις και μετά κατανόησε που δεν έγινε καθόλου εξυπνότερος. Και τότε αρχίζει θανάσιμα να μισεί ανθρώπους που είναι το ίδιο αμαθείς όπως εκείνος, αλλά εκείνοι δεν κόπιασαν καθόλου [Βόνεγκουτ Κ.]
• Ο μορφωμένος διαφέρει από τον αμόρφωτο όσο ο ζωντανός από τον νεκρό Αριστοτέλης
• Ο μπακάλης, όταν θέλει να μάθει το παιδί του γράμματα, τ' όνειρό του είναι να το ακούει μιαν ημέρα και να μην το καταλαβαίνει Παύλος Νιρβάνας
• Ο πολυμαθής μεταξύ των αμαθών μοιάζει, λένε οι σοφοί, με ωραία κόρη μεταξύ τυφλών - Σααντί Σιραζί
• Ο σκοπός της μόρφωσής μας θα έπρεπε να είναι, να μας μάθει να αρκούμαστε σε λίγα Ντιντερό
• Ο σκοπός της μόρφωσης να κάνει το κάθε ανθρώπινο ον τόσο πεπεισμένο και σταθερό ως ακέραιο πλάσμα, ώστε να μη μπορεί να στρίβει από το ανώμαλο δρόμο που του έστησε η κοινωνία Νίτσε

• Οι πρωτόγονοι άνθρωποι αγαπώνται αργότερα και πιστότερα από τους μορφωμένους Ιμμάνουελ Καντ
• Ολοι θέλουν να αποκτήσουν γνώσεις, αλλά λίγοι εν συγκρίσει είναι πρόθυμοι να πληρώσουν την αξία τους Γιουβενάλης
• Όλοι, χωρίς εξαίρεσιν, έχουν χρέος να ηξεύρουν γράμματα Ρήγας Φεραίος
• Όποιος γνωρίζει τους άλλους, είναι μορφωμένος. Όποιος γνωρίζει τον εαυτό του είναι σοφός Λάο Τσε

• Όσο οι γνώσεις μας μεγαλώνουν, τα πράγματα δεν γίνονται πιο κατανοητά, αλλά πιο μυστηριώδη Άλμπερτ Σβάιτσερ
• Όσο περισσότερο διαβάζεις χωρίς να σκέφτεσαι, τόσο γρηγορότερα αρχίζεις να πιστεύεις ότι ξέρεις πάρα πολλά, αλλά όσο περισσότερο σκέφτεσαι διαβάζοντας, τόσο καθαρότερα βλέπεις, πως ξέρεις πολύ λίγα. Βολταίρος
• Όταν θέλω να μάθω, πηγαίνω σ' ένα δάσκαλο. Όταν θέλω να καταλάβω, πηγαίνω σ' ένα σοφό [Τελι Μαχμούτ Ιμπν]
• Παιδί μου από τη νεαρά σου ηλικία επέλεξε την υγιή μόρφωση και έτσι θα βρεις την αληθινή σοφία [Σοφία Σειράχ στ’18]
• Ποτέ δεν επέτρεψα την κρατική εκπαίδευση να εμποδίζει την μόρφωσή μου Μαρκ Τουαίην
• Πρέπει κανείς ν’ ασκεί τη βαθιά και πλατιά σκέψη κι όχι την πολυμάθεια. Δημόκριτος
• Πρέπει να φροντίζεις να σκέφτεσαι πολύ και όχι να μαθαίνεις πολλά. Δημόκριτος

• Σοφός είναι αυτός που γνωρίζει χρήσιμα και όχι αυτός που γνωρίζει πολλά Αισχύλος
• Σπουδαγμένος μωρός είναι κατώτερος από τον αμαθή μωρό Μολιέρος
• Στις μέρες μας δεν έχει μειωθεί το ποσοστό των αναλφάβητων. Απλώς σήμερα πολλοί αναλφάβητοι ξέρουν να διαβάζουν και να γράφουν Αλμπέρτο Μοράβια
• Τα κακά θα σας έρθουν από τους διαβασμένους Κοσμάς ο Αιτωλός
• Τέκνα παιδεύειν (Πρέπει να μορφώνεις τα παιδιά σου) Κλεόβουλος
• Το μορφωμένο μυαλό εξευγενίζει τα ηθικά αισθήματα: το κεφάλι πρέπει να καλλιεργεί την καρδιά Φρίντριχ Σίλερ
• Το να μαθαίνεις κάτι καλό είναι κοπιαστικό. Το να μαθαίνεις κάτι κακό είναι διασκεδαστικό Ζακ Τατί
• Το υπέρτατο αποτέλεσμα της μόρφωσης είναι η επιείκεια [Κέλλερ Χ.]
• Υιούς παίδευε (Να μορφώνεις τα παιδιά σου) Λυσίας
• Υπάρχουν άνθρωποι τους οποίους η γνώση των λατινικών δεν τους εμποδίζει να είναι ζώα Μιγκέλ ντε Θερβάντες
• Χίλιες φορές προτιμότερο να έχεις κοινό νου χωρίς μόρφωση, παρά να έχεις μόρφωση χωρίς κοινό νου [Ινγκερσόλ Ρ.]
• Ώσπερ γαρ την μέλιτταν ορώμεν εφ' άπαντα μεν τα βλαστήματα καθιζάνουσαν, αφ' εκάστου δε τα βέλτιστα λαμβάνουσαν, ούτω δει και τους παιδείας ορεγομένους μηδενός μεν απείρως έχειν, πανταχόθεν δε τα χρήσιμα συλλέγειν (Όπως ακριβώς βλέπουμε τη μέλισσα να κάθεται σε όλα τα φυτά και να παίρνει απ' το καθένα ό,τι καλύτερο υπάρχει, έτσι πρέπει και αυτοί που επιθυμούν να μορφωθούν, να μην αφήνουν τίποτε χωρίς να το γνωρίσουν, από παντού όμως να επιλέγουν τα ωφέλιμα) Ισοκράτης "Προς Δημόνικον"