Χρήστος Γιανναράς
Έλληνας φιλόσοφος και συγγραφέας
Ο Χρήστος Γιανναράς ( Αθήνα, 10 Απριλίου 1935 - Κύθηρα, 24 Αυγούστου 2024) είναι σύγχρονος Έλληνας καθηγητής φιλοσοφίας και συγγραφέας.
Αποσπάσματα
επεξεργασία- Έχει καθιερωθεί και ένα σύνθημα άγνωστης προέλευσης, που πολλοί το θεωρούν ως πεμπτουσία της μεταφυσικής, ενώ δεν είναι παρά η προϋπόθεση κάθε ολοκληρωτισμού: «Πίστευε και μη ερεύνα»![1]
- Η συμπαντική περιπέτεια που αρχίζει στον κήπο της Εδέμ, δεν είναι μια αποτυχία του έργου τού Θεού —αυτός ο κόσμος των φυσικών καταστροφών, των πολέμων, των λοιμών, της αδικίας, των εγκλημάτων, ο κόσμος ο γεμάτος οιμωγές αθώων θυμάτων, κραυγές βασανισμένων παιδιών, ποτισμένος κυριολεκτικά με αίμα και δάκρυα, αυτός ο κόσμος, οπωσδήποτε, δεν είναι θρίαμβος δικαιοσύνης, είναι όμως, στα μάτια που πιστού, θρίαμβος ελευθερίας που κερδίζει βήμα με βήμα, σπιθαμή με σπιθαμή, την πορεία προς τη θέωση, χειραγωγούμενος από την αγάπη του Θεού[1].
- Τι είναι τελικά το κακό, πώς να το ορίσουμε; Μοιάζουν ακριβέστερες οι εικόνες παρά οι έννοιες — δυσκολότεροι οι ορισμοί της μεθοδικής λογικής, ευστοχότεροι οι περιγραφικοί εντοπισμοί αισθητής εμπειρίας. Γαζέλα στα νύχια του λεόπαρδου: ο τρόμος στα πελώρια μάτια, αδύναμες ωρυγές και το απελπισμένο σπαρτάρισμα όταν το θηρίο την κατασπαράζει. Ο ίδιος άμετρος τρόμος, φρίκη και πανικός, στα μάτια του παιδιού που συνάνθρωποι, για την ηδονή τους, το βιάζουν. Ασελγούν σαδιστικά στο ασχημάτιστο κορμάκι, το σφάζουν. Αποθηριωμένοι στρατιώτες εισβολείς σε «εχθρική» χώρα, υστερική μέθη σφαγής αμάχων: Σουβλίζουν με τις ξιφολόγχες νεογνά, ξεριζώνουν μάτια, ξεκοιλιάζουν, κόβουν γεννητικά όργανα, συντρίβουν κρανία. Αλλόφρονα γυναικόπαιδα να έχουν προστρέξει σε ναούς και ιερά για να σωθούν από διώκτες. Με οιμωγές και ουρλιαχτά να ικετεύουν τον ουρανό, να εκλιπαρούν για το θαύμα. Και αντί για το θαύμα αδυσώπητη η σφαγή, η πυρπόληση, το ξεπούλημα στα σκλαβοπάζαρα[2].
- Απεριόριστα γόνιμος ο άνθρωπος σε τρόπους διάπραξης του κακού. Κάθε πτυχή της Ιστορίας, κάθε εποχή, και δικές της επινοήσεις οργάνων για σωματικά βασανιστήρια, δικές της πρακτικές και εφευρήματα για πρόκληση οδύνης, τρόμου, πανικού. Όργανα, εργαλεία, μεθοδεύματα όλο και πιο προηγμένα, τελειότερα, ευστοχότερα στην επίτευξη φρικωδέστερου αποτελέσματος. Δεν αρκούσε ποτέ στον άνθρωπο να θανατώσει, να κάνει ανύπαρκτο τον μισητό συνάνθρωπο. Ήθελε να τον δει να πεθαίνει με τους πιο φριχτούς πόνους, να σφαδάζει ανήμπορος, να σπαράζει εναγώνια και για πολύ, πριν ξεψυχήσει. Γι' αυτό και πανάρχαιες οι μηχανές που καταξέσχιζαν τη σάρκα ή εξάρθρωναν τα μέλη, γι' αυτό ο ανασκολοπισμός, ο μεθοδικά αργός στραγγαλισμός, ο θάνατος στην πυρά, ο θάνατος από ασφυξία πάνω στον σταυρό. Καυτό λάδι και λιωμένο μολύβι, αλάτι στις πληγές, τύφλωση, ακρωτηριασμοί — τα θύματα να ικετεύουν για τον θάνατο[2].
- Ρομαντικά αισιόδοξες ελπίδες του νεωτερικού ανθρώπου ότι το κακό θα χαλιναγωγηθεί με τη γενίκευση της παιδείας, την άνοδο της κατά κεφαλήν καλλιέργειας, την καθολίκευση της ευμάρειας και ευζωίας. Κατεδαφίστηκαν με πάταγο σε όλη τη διάρκεια του 20ού αιώνα και ο κατακρυμνισμός τους συνεχίζεται δίχως ανάσχεση[2].
