Ελληνικές παροιμίες/Δ
- Δημόκριτος.
- Διάβασα, κατανόησα, καταδίκασα. Η γνωστή φράση του Ιουλιανού του παραβάτη, όταν διάβασε βιβλίο με περιεχόμενο χριστιανικό γραμμένο σε αρχαίους στίχους.
- Δάκρυα τα προοίμια της τέχνης.
- Λέγεται για τις μεγάλες δυσκολίες που αντιμετωπίζει κανείς, όταν ασχολείται με την τέχνη. (Λουκιανού, Ενύπνιον 1.6)
- Δανεικά τα κρούταλα στο γάμο
- Δαμόκλειος σπάθη.
- Π.χ. «Το ένταλμα κρεμόταν ως δαμόκλειος σπάθη πάνω από το κεφάλι μου».
- Από τη γνωστή ιστορία με τη δοκιμασία του Δαμοκλή, ενός αυλικού του τυράννου των Συρακουσών Διονυσίου.
- Δάσκαλε που δίδασκες και νόμο δεν εκράτεις.
- Γραμματικέ που δίδασκες και νόμο δεν εκράτεις.
- Δείξε μου το φίλο σου και θα σου πω ποιος είσαι.
- Δε δίνει στον άγιο του λιβάνι.
- Δε δίνει στον άγγελο θυμιάμα. (Σέρρες)
- Δε δίνει στον άγγελό του νερό.
- Δε δίνει στον άγγελο θυμιάμα. (Σέρρες)
- Δε θα χάσει η Βενετιά βελόνι.
- Δε με θέλεις μία οργιά, δε σε θέλω μία τριχιά.
- Δε με νοιάζει που πεθαίνω, παρά που όσο ζω μαθαίνω.
- Δε φοβάται το βουνό απ' τα χιόνια.
- Δε χαλάει ο διάολος τη φωλιά του.
- Δε χορεύει πάντα όποιος πλερώνει τα βιολιά.
- Δει δέ χρημάτων.
- Υπάρχει ανάγκη χρημάτων, χρειάζονται χρήματα.
- Δεινής ανάγκης ουδέν ισχυρότερον.
- Δεινόν προς κέντρα λακτίζειν.
- μεταφορ. ματαιοπονείς, η επίθεσή σου εναντίον μου αποβαίνει εις βάρος σου, το χτύπημά σου γίνεται μπούμερανγκ.
- Δέκα μέτρα, μία κόβε. (Παξοί)
- Δεκέμβριος, Χριστού γέννηση και καλός μας Χρόνος.
- Δεμένο σκυλί, πρόβατα δε φυλάει.
- Δεν έγινα παπάς ν' αγιάσω, έγινα για να περάσω.
- Δεν είδα απ' τα μάτια, θα ιδώ απ' τα φρύδια;
- Δεν είμαι φαγάς, είμαι παραπονιάρης.
- Δεν είναι άγιοι όλοι όσοι πάνε στην εκκλησία.
- Δεν είναι Γιάννης, είναι Γιαννάκης.
- Δεν έχει λάδι και κρασί; Εχει βουτυρο και μαρμελαδα
- Δεν έχει στον ήλιο μοίρα.
- Δεν ιδρώνει το αυτί του. (δεν πολυνοιάζεται)
- Δεν κάνουνε όλοι οι μπουμπούλοι μέλι. (Παξοί)
- Δεν καταλαβαίνει Χριστό.
- Δεν κόβει ούτε Οβραίου μύτη.
- Δεν μου κάνει ούτε κρύο, ούτε ζέστη.
- Δεν ξέρει ο κλέφτης που να δέσει τ'άλογό του.
- Δεν τρέχει κάστανο.
- Δεν τρώει το μαστοράκι αβγά.
- Δεν τρώει το ψωμί χαράμι.
- Δεν υπάρχει καπνός χωρίς φωτιά.
- Δεν φοβάται ο παστουρμάς τ' αλάτι.
- Δέρνει τους μικρούς να τρομάξουν οι μεγάλοι.
- Δες μάνα και πάρε κόρη.
- Δέσαμε το γάιδαρό μας.
- Δέσε το αρνί, όπου θέλει ο νοικοκύρης και μη σε νοιάζει αν το φάει ο λύκος.
- Δεύρο έξω.
Βγες έξω, παρουσιάσου. (Ιω. ΙΑ.43, «Λάζαρε, δεύρο έξω»)
- Δήλιον πρόβλημα.
(Πολύ δύσκολο πρόβλημα).
- Δήλιος κολυμβητής. (Άριστος κολυμβητής)
- Διαίρει και βασίλευε (λατ. divide ut regnes).
- Διάλεξε, ξεδιάλεξε, στην κοπριά κατάντησε.
- Διά γυναικός ερρύη τα φαύλα.
Φράση του Θεόφιλου στην Εικασία (η απάντηση που του έδωσε η Εικασία ήταν «διά γυναικός πηγάζει τα κρείττονα», δηλ. από τη γυναίκα πηγάζουν τα καλύτερα).
- Δια πυρός και σιδήρου.
Με κάθε μέσο, με τη βία.
- Δίκαιον της πυγμής.
Δίκαιο του ισχυρότερου.
- Δίς καί τρίς τό καλόν.
- Δις παίδες οι γέροντες
Δυο φορές παιδιά οι γέροι. (Πλάτωνας, Νόμοι, 646Α)
- Δεν είναι Γιάννης είμαι γιανακτής και δεν είναι Γιαννάκης είναι γιανακουλης
- Δίχως νερό ο μύλος δεν αλέθει.
- Δόξα νάχεις τρυγητή μου που 'δα τρίχα στο μουνί μου. (Επτάνησα)
- Δος καματερόν κι έπαρ' διαταγωγόν. (Ποντιακή)
- Δόσις ολίγη τε φίλη τε.
Προσφορά μικρή αλλά έγκάρδια. (Όμηρος, Οδ. Ζ208)
- Δουλειά δεν είχε ο Διάολος, γαμούσε τα παιδιά του.
- Δουλειά δεν είχε ο διάολος κι αύτωνε τα παιδιά του.
- Δουλειά δεν είχε το μουνί και μάθαινε τσαγκάρης. (Επτάνησα)
- Δούλεψε να φας και κλέψε να 'χεις.
- Δούλεψε στα νιάτα σου να 'χεις στα γηρατειά σου.
- Δρακόντειος νόμος.
- Πολύ σκληρός νόμος.
- Δράξασθε παιδείας.
- Εκμεταλλευτείτε κάθε ευκαιρία για μόρφωση. (Ψαλμ. 2.12)
- Δράττομαι της ευκαιρίας.
- Βρίσκω την ευκαιρία.
- Δρυός πεσούσης πας ανήρ ξυλεύεται.
- Οταν κανείς δυστυχήσει όλοι κοιτάζουν να επωφεληθούν από τη δυστυχία του.
- Δυό γάιδαροι μαλώνανε σε ξένο αχυρώνα.
- Δυο γελάν, κάτι ξέρουν. Ένας γελάει, τρελός είναι.
- Δυο καρπούζια στην ίδια μασχάλη, δεν χωράνε.
- Δυό λαλούν και τρείς χορεύουν.
- Δυο το λάδι, δυο το ξίδι, πέντε το λαδόξιδο.
- Δύσκολα νιάτα, καλά γεράματα.
- Δύσκολο να γενεί του χοίρου η τρίχα μετάξι. (Παξοί)
- Δυστυχώς επτωχεύσαμεν.
- Από τη γνωστή φράση του Χ. Τρικούπη.
- Δώδεκα Απόστολοι, καθένας με τον πόνο του.
- Δώθε παν' οι άλλοι.
- Δώρο αν είναι και μικρό, μεγάλη χάρη έχει.
- Δώσε θάρρος στο χωριάτη, να σ' ανέβει στο κρεβάτι.
- Δώσε πλούτη, δίνεις γνώση, δώσε φτώχεια, δίνεις τρέλα.
- Δώσε τόπο στην οργή.
- Δώσ' σε 'μένα και στο γιο μου, νά κι ο άντρας μου στην πόρτα.
- Δως του πιρούνι κι ας βγάλει τα μάτια του.