Γέλιο

Βλέπε και Χαμόγελο - Μειδίαμα

Αγία Γραφή

• “Ουαί υμίν οι γελώντες νυν ότι πενθήσετε και κλαύσετε” (Λουκά στ’25)
• “Υποτάγητε τω Θεώ. Αντίστητε τω διαβόλω, και φεύξεται αφ’ υμών. Εγγίσατε τω Θεώ, και εγγιεί υμίν. Καθαρίσατε χείρας αμαρτωλοί και αγνίσατε καρδίας δίψυχοι. Ταλαιπωρήσατε και πενθήσατε και κλαύσατε. Ο γέλως υμών εις πένθος μεταστραφήτω και η χαρά εις κατήφειαν” (Ιακώβου δ’7-9)
• “Εν γέλωτι άφρων πράττει κακά” Παλαιά Διαθήκη (Παροιμιών ι’2)
• “Καρδία ευφραινομένη ευεκτείν ποιεί, ανδρός δε λυπηρού ξηραίνεται τα οστά” Παλαιά Διαθήκη (Παροιμίαι ιζ’22)
• “Μωρός εν γέλωτι ανυψοί την φωνήν αυτού. Φρόνιμος δε, μόλις ησυχή μειδιάσει” Παλαιά Διαθήκη (Σοφία Σειράχ κα’20)
• “Ώσπερ φωνή ακανθών υπό λέβητα, ούτως ο γέλως των αφρόνων” Παλαιά Διαθήκη (Εκκλησιαστής ζ’7)

Αρχαίοι Έλληνες και Λατίνοι

• “Γελά δ’ ο μωρός καν τι μη γελοίον εί” Πιττακός ή Μένανδρος (Γνώμαι Μονόστιχοι)
  • (Γελά ο ανόητος και αν ακόμη δεν υπάρχει κάτι το γελοίον)
• “Γέλως άκαιρος εν βροτοίς, δεινόν κακόν” Αριστοτέλης ή Μένανδρος (Γνώμαι Μονόστιχοι)
• “Γέλως ήδιστος εις εχθρούς γελάν” Σοφοκλής (Αίας 79)
  • (Είναι πάρα πολύ ευχάριστα τα γέλια που γίνονται σε βάρος των εχθρών)
• “Γέλως μη πολύς έστω, μηδέ επί πολλοίς, μηδέ ανειμένος” Επίκτητος
  • (Να μη γελάς πολύ, ούτε εξ αφορμής πολλών πραγμάτων, ούτε υπερβολικά)
• “Μήτε γέλωτα προπετή στέργε, μήτε λόγον μετά θράσους αποδέχου, το μεν γαρ ανόητον, το δε μανικόν” Ισοκράτης (Προς Δημόνικον Α’15)
  • (Να μην σου αρέσουν τα απερίσκεπτα γέλια…)
• “Τω δυστυχούντι μη επιγέλα”
• “Γελά δε δαίμων επ’ ανδρί θερμώ” Αισχύλος (“Ευμένιδες” 560)
  • (Κι αυτός ο Θεός περιπαίζει τον παράφορο άνδρα)
• “Γελάν ο θέλων μετά μειρακίων, αισχράς ύβρεις κερδήσει και μέμψιν” Μοσχίων
• “Γέλως άκαιρος κλαυμάτων παραίτιος” Μένανδρος (Γνώμαι Μονόστιχοι)
  • (Γέλια σε όχι κατάλληλη στιγμή, γίνονται αφορμή για κλάματα)
• “Γέλως συνεχής και μέγας, κακίων θυμού εστί. Διά τούτο μάλιστα εταίραις ακμάζει, και παίδων τοις αφρονεστέροις” Δίων / Στοβαίος (ΟΔ’60)
• “Επί νεκρώ μη γέλα” Ηρακλείδης ή Στοβαίος (Ανθολογία)
  • (Μπροστά σε νεκρό μη γελάς)
• “Επί τοις σπουδαίοις πράγμασι μη γελοίαζε, ίνα μη δόξεις απαίδευτος είναι. Μηδέ πάλιν επί τοις γελοίοις σπούδαζε. Ανοήτου γαρ αμφότερα” Επίκουρος
• “Νέος ών ο Πλάτων, ούτως ήν αιδήμων και κόσμιος, ώστε μηδέποτε όφθει γελών υπεράγαν” Ηρακλείδης / Διογένης Λαέρτιος (Β’26)
• “Ομιλητικός έσει μη παρά τα γελοία σπουδάζων, μηδέ παρά τα σπουδαία τους γελοίοις χαίρων” Ισοκράτης (Α’31)
  • (Ομιλητικός δεν θα είσαι μήτε όταν σπουδαιολογείς για πράγματα γελοία, μήτε όταν βρίσκεις ικανοποίηση στα γελοία, ενώ η συζήτηση είναι για σπουδαία)
• “Των γαρ απαιδεύτων και το ένδυμα και το σχήμα θορυβώδες” Ερμείας (Σχόλια εις Θεαίτητον)

• “Castigat ridendo mores” Λατινικό ρητό
  • (:Διαμορφώνει τα ήθη με το γέλιο) (Διότι η κωμωδία και γενικότερα η σάτιρα διδάσκουν και διαμορφώνουν το ήθος μέσω του γέλιου).
• “Risu inepto ineptior res null’ est” Λατινικό ρητό
  • (:Γέλωτος ακαταλλήλου ουδέν ακαταλληλότερον)

Αρχαιοελληνικά και λατινικά γνωμικά σε μετάφραση

• Αυτός που σε κάνει να γελάς, σε βοηθάει να ζεις Μένανδρος
• Γέλα πριν ευτυχήσεις, διότι υπάρχει φόβος να μην γελάσεις ποτέ Πλάτων
• Το γέλιο φανερώνει τον χαρακτήρα Πυθαγόρας
• Το γέλιο φανερώνει τον χαρακτήρα κατά αλάνθαστο τρόπο και καμία προσποίηση δεν μπορεί να ομορφύνει το γέλιο ενός κακού ανθρώπου Πυθαγόρας
• Αν γελάς με τον εαυτό σου, δεν θα γελούν με σένα Σενέκας (Lusius Seneca, λατίνος φιλόσοφος)

Πατέρες της Εκκλησίας

• “Γέλως κρατείσθω και θυμός λάβοι πέρας” [[Το γέλιο το άκαιρο ας κρατιέται κι ο θυμός θα περάσει) Γρηγόριος Θεολόγος
• “Γέλως άτακτος εκφέρει και δάκρυον” (Άπρεπα γέλια καταλήγουν σε δάκρυα) Γρηγόριος Θεολόγος
• “Αι μεν τοίνυν των σοφών ψυχαί σκυθρωπάζουσι και συστέλλονται, αι δε των αφρόνων, επαιρόμεναι διαχέονται” Γρηγόριος Θεολόγος
• “Γέλως γέλωτος εύ φρονούσιν άξιος μάλιστα μεν πας, το πλέον δε ο πορνικός. Γέλως άτακτος συλλέγει και δάκρυον. Κρείσσον κατηφές ήθος ή τεθρυμμένον” Γρηγόριος Θεολόγος
• “Γέλωτος θυμός έμφρων προτιμότερος. Αυστηρά γαρ διαθέσει προσώπου κατορθούται ψυχή” Γρηγόριος Θεολόγος
• “Άνθρωπε, πένθους ο παρών καιρός και θλίψεως και υποπιασμού και δουλαγωγίας και αγώνων και ιδρώτων, συ δε γελάς;” Ιωάννης Χρυσόστομος
• “Γέλως γέγονε τα ημέτερα και πολιτισμός και αστειότης, ουδέν ευσταθές, ουδέν στιβαρόν. Γέλωτος εμπέπλησται η εκκλησία και το θαυμαστόν εν αυτώ τω καιρώ της προσευχής ου παύονται πολλοί του γελάν” Ιωάννης Χρυσόστομος
• “Δεινόν το διαχυθήναι τη ευτραπελία. Ο γαρ γέλως χαυνοί τον δεσμόν της σωφροσύνης. Γέλως απωθεί την σεμνότητα. Γέλως ου μιμνήσκεται φόβον Θεού. Γέλως ου φοβείται απειλήν γεένης. Γελωτοποιία καταφρονήσεως πρόφασις” Ιωάννης Χρυσόστομος
• “Ου δει φιλογέλωτα είναι. Όταν σχεδόν τις εφηδυνθή ισχυρώ γέλωτι, ισχυράν και μεταβολήν ζητείν τον τοιούτον” Ιωάννης Χρυσόστομος
• “Τω γέλωτι ακρατεί και ασχήμονι κατέχεσθαι, ακρατείας σημείον. Άχρι μεν μειδιάματος φαιδρού την διάχυσιν της ψυχής υποφαίνειν ουκ απρεπές, όπου δείξαι μόνον το γεγραμμένον: ‘Καρδίας ευφραινομένης πρόσωπον θάλλει’…” Μέγας Βασίλειος

Διάφοροι

• Αν θέλεις να μετρήσεις ακριβέστερον τα δόντια του διαβόλου κάμε τον να γελάσει Π. Δημητρακόπουλος (“Αι δύο Διαθήκαι”)
• Αν ξέρεις να γελάς, ξέρεις και να ζήσεις
• Απλώς γέλα και όλο το ζήτημα παύει να υφίσταται Osho
• Απόφευγε εκείνον που αποστρέφεται το γέλιο ενός παιδιού Λαβατέρ ή: Απόφευγε εκείνον που δεν συγκινείται με το γέλιο ενός μικρού παιδιού Λαβατέρ
• Βρείτε χρόνο να γελάτε, είναι η μουσική της ζωής
• Γέλα, καρδιά μου, γέλα. Βρες χρόνο να γελάς, αυτό είναι η μουσική της ψυχής Γιάννης Ρίτσος
• Γελάει αυτός που δεν άκουσε ακόμα τα άσχημα νέα Bertolt Brecht ή George Byron
• Γέλιο σημαίνει συμπάθεια Θωμάς Καρλάυλ
• Γέλως άτακτος συλλέγει και δάκρυα
• Δεν είμαι ουσιαστικά τίποτε άλλο παρά το γέλιο που με καταλαμβάνει Geoges Bataille
• Δεν σταματάς να γελάς επειδή γερνάς. Γερνάς επειδή σταματάς να γελάς Michael Pritchard
• Δός μου ένα αθώο γέλιο σερ Ουώλτερ Σκοττ
• Ένα από τα πιο ωραία πράγματα στη ζωή είναι να ξέρει κάποιος να γελά Κένυον
• Ένα καλό γέλιο είναι λιακάδα μέσα στο σπίτι William Thackeray
• Ένα χαμόγελο είναι η πιο κοντινή απόσταση ανάμεσα σε δύο ανθρώπους Victor Borge
• Ένας βλάκας γελάει μ’ ό,τι δει και μ’ ό,τι ακούσει. Ένας ηλίθιος δεν γελάει με τίποτα Κουϊντιλιανός
• Επιβιώνουμε με το γέλιο το οποίο διαχέουμε ο ένας στον άλλον. Εδώ δε γελάει ποτέ κανείς μόνος του Στέλιος Ράμφος (στο “Mega Chanel” 1.6.1991)
• Η πιο χαμένη από όλες τις ημέρες μας είναι εκείνη που δεν γελάσαμε καθόλου Σεβαστ. Σαμφόρ, “Γνωμικά και Σκέψεις” ή Αριστοτέλης
• Η υγεία ενός ατόμου είναι ανάλογη της ποιότητας του γέλιου του” James Walsh
• Καλύτερα να προκαλείς το γέλιο παρά τον περίγελο Γ. Πετρώνιος
• Κάποιες φορές η χαρά σου είναι η πηγή του χαμόγελού σου. Όμως, κάποιες άλλες φορές, το χαμόγελό σου μπορεί να γίνει η πηγή της χαράς σου Thich Nhat Hanh
• Κι αυτός ακόμη ο διάβολος είναι ανίσχυρος εμπρός στον άνθρωπο που ξέρει να γελάει Άξελ Μουντ
• Μακάριοι όσοι γελούν με τον εαυτό τους, γιατί δεν θα πάψουν ποτέ να διασκεδάζουν Ανώνυμος
• Μια μέρα χωρίς γέλιο είναι μια χαμένηε μέρα Γιάννης Παπαδάκης
• Μη μιλάς, μη γελάς, κινδυνεύει η Ελλάς Λευτέρης Παπαδόπουλος – ελληνικό τραγούδι
• Μια ημέρα χωρίς γέλιο είναι μια χαμένη ημέρα Sebastian R.N. Chamfort (ή) Τσάρλι Τσάπλιν
  • A day without laughter is a day wasted
• Μπορούμε να καταλάβουμε το χαρακτήρα κάποιου πολύ καλύτερα από το γέλιο του, παρά μέσω μιας βαρετής ψυχολογικής εξέτασης Ντοστογιέφσκι
• Να δίνει κανείς την ευθυμία στους άλλους, είναι η μεγαλύτερη υπηρεσία που μπορεί να προσφέρει στους ομοίους του. Ένα καλό γέλιο είναι λιακάδα μέσα στο σπίτι
• Ο άνθρωπος είναι το μόνο πλάσμα που προικίσθηκε με το χάρισμα του γέλιου Ερ. Γκρεβίλλ
• Ο δημιουργός έφτιαξε τον άνθρωπο ικανό για καθετί. Μπορούσε να βλέπει, να ακούει, να μιλάει, να τρέχει. Ο δημιουργός όμως δεν ήταν ικανοποιημένος, μέχρι ο άνθρωπος να μπορεί να κάνει ακόμα ένα πράγμα: να μπορεί να γελάει. Κι έτσι ο άνθρωπος γελούσε, γελούσε, γελούσε. Και ο δημιουργός είπε: ‘Τώρα, μπορείς να ζήσεις’ Μύθος των Apache
• Ο Θεός θα μπορούσε να ήταν ένας κωμικός, ο οποίος παίζει μπροστά σε ένα κοινό, που φοβάται να γελάσει Βολταίρος
• Οι ρυτίδες του προσώπου ξεκινούν από τις ρυτίδες της ψυχής. Το χαμόγελο είναι το πρώτο βήμα εξολόθρευσης της απαισιοδοξίας και του φόβου Αλέξανδρος Λουπασάκης
• Οι σκύλοι που γαβγίζουν, κάποιες φορές δαγκώνουν κιόλας. Οι άνθρωποι όμως που γελούν, σχεδόν ποτέ δεν θα πυροβολήσουν Korand Lorenz
• Όποιος γελάει τελευταίος δεν έχει μάθει ακόμα τη φριχτή αλήθεια Ανώνυμος
• Όποιος γελάει τελευταίος κατάλαβε τελευταίος το αστείο Ανώνυμος
• Όποιος δεν γέλασε, δεν έζησε (Κλόπστοκ)
• Όσο γελάμε, τίποτα δεν χάθηκε Σαίξπηρ
• Σ’ αυτόν που γελά, όλα πάνε καλά
• Στις ευγενείς και καλοαναθρεμμένες καρδιές, τα παθήματα των άλλων συμπάθεια και όχι γέλιο πρέπει να προκαλούν
• Τα αυθόρμητα γέλια φανερώνουν καλόκαρδον άνθρωπο Αλφ. Λαμαρτίνος
• Τίποτα δεν αφοπλίζει όσο το γέλιο Ερρίκος Μπέρξον
• Τίποτα δεν δείχνει καλύτερα τον χαρακτήρα των ανθρώπων, όσο τα πράγματα με τα οποία γελάνε Γιόχαν Γκαίτε
• Το γέλιο δεν είναι καθόλου κακή αρχή για μια φιλία και ό,τι καλύτερο για το τέλος της Oscar Wilde
• Το γέλιο είναι διαχρονικό, η φαντασία δεν έχει ηλικία και τα όνειρα είναι παντοτινά. Ντίσνεϋ Ουώλτ
• Το γέλιο είναι η ‘βάσανος’ από την οποία η κοινωνία περνά τις μικρές παραβάσεις των νόμων της Ερρίκος Μπέρξον
• Το γέλιο είναι η μουσική της ζωής Σαίξπηρ
• Το γέλιο είναι η μουσική της ψυχής
• Το γέλιο είναι η συντομότερη απόσταση μεταξύ δύο ανθρώπων Victor Borge (δανο-αμερικανός κωμικός)
• Το γέλιο είναι ο ήλιος που διώχνει τον χειμώνα από το πρόσωπο του ανθρώπου Ουγκώ (“Άθλιοι”) ή Κουάρλες ή Ναπολέων
• Το γέλιο είναι το ωραιότερο άνθος του ανθρωπισμού. Τα θηρία και οι κακοί δεν γελάνε [[Λόρδος Μπήκονσφιλντ][ ή Βηκονσφίλδ
• Το γέλιο ομορφαίνει και μακραίνει τη ζωή (Σύγχρονος φιλόσοφος)
• Το γέλιο που αγοράζεται με θυσία της ευπρέπειας, στοιχίζει πολύ ακριβά Κουϊντιλιανός
• Το γέλιο στον τόπο μας αρχίζει να εξελίσσεται σε ποινικό αδίκημα Φρέντυ Γερμανός
• Το γέλιο χτυπάει τον κώδωνα της αναχώρησης του ανθρώπου από τις ράγιες του ενστίκτου. Δίνει το σύνθημα της ανταρσίας του στη στενοκεφαλιά των ζωικών παρορμήσεών του, το σύνθημα της άρνησής του να παραμείνει ένα πλάσμα της έξης, κυβερνημένο από ένα κάποιο σύνολο ‘κανόνων του παιχνιδιού Arthur Koestler
• Το καλό γέλιο εξυγιαίνει την ψυχή. Είναι απαραίτητο στον άνθρωπο το γέλιο, γιατί το γέλιο είναι ένα από τα λίγα προνόμια που έχουμε για να διαφέρουμε από τα ζώα Γκόρκυ
• Το να γελάς είναι σαν να αισθάνεσαι ανώτερος Μαρσέλ Πρεβό
• Το να γελάς με τα λάθη σου μακραίνει τη ζωή. Το να γελάς με τα λάθη των άλλων μπορεί να τη μικρύνει Cullen Hightower
• Το πιο όμορφο πράγμα στον κόσμο είναι το γελαστό πρόσωπο Αλβέρτος Αϊνστάιν
• Υποκρίσου το χαμόγελο και σε λίγο η διάθεσή σου θα (γλυκο)χαμογελάσει κι αυτή Αλέξανδρος Λουπασάκης
• Φοβούμενος μήπως αναγκαστώ να κλάψω, γελάω για κάθε τι Π. Μπωμαρσαί
• Χαμόγελο είναι ο ψίθυρος του γέλιου Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου ή Leo J. Burke

Παροιμίες για το Γέλιο

Ελληνικές παροιμίες

• Αν γελάς όταν σε δέρνουν, ποτέ δεν θα σε ξαναδείρουν Παροιμία
• Αν δεν γελάσεις το πρωί, μην καρτερείς το βράδυ Παροιμία
• Αναγελούμε δεκαοχτώ και μας γελούνε χίλιοι Παροιμία
• Ανώφελα γέλια, ανάλατο φαϊ Παροιμία
• Ας γελάμε κι ας πηδάμε, για να λεν’ πως δεν πεινάμε Παροιμία
• Άσπρα γέλια των χειλιώνε, μαύρα γέλια των καρδιώνε Παροιμία
• Γέλα εσύ κι εγώ γελώ να περνάμε τον καιρό Παροιμία
• Γελά ο τρελός στ’ αγέλαστα Παροιμία
• Γελά ο τρελός τ’ αγέλαστο Παροιμία
• Γελάει και χαίρεται πολύ ποιος μένει τελευταίος Παροιμία
• Γελάει καλύτερα όποιος γελάει τελευταίος Παροιμία
• Γέλια γέλια δίχως φρένα και μυαλά κουρκουτιασμένα Παροιμία
• Γέλιο άσκοπο, μυαλό άσκεφτο Παροιμία
• Γέλιο και κλάμα είναι στον ίδιο σάκο Παροιμία
• Γέλιο χαρά που μου ‘φερες και λύπη που μου πήρες Παροιμία
• Δυο γελούν κάτι ξέρουν, ένας γελά τρελός είναι Παροιμία
• Εγελούσανε με μένα κι έσκασα κι εγώ στα γέλια Παροιμία
• Έζησε χρόνια πιο πολλά απ’ το γέλιο στη ζωή του Παροιμία
• Είναι κι άσπρα γέλια, είναι και μαύρα γέλια Παροιμία
• Θα γελάσει ο κάθε πικραμένος Παροιμία – Λαϊκή έκφραση
• Κάλλιο της γης κατάλυμα παρά του κόσμου γέλιο Παροιμία
• Καλύτερα καλύβα όπου γελούν, παρά παλάτι όπου κλαίνε Παροιμία
• Κουτσό ποτέ μην κυνηγάς, με σένα θα γελάσουν Παροιμία
• Με τα κόκκινα πανάκια τα γελούνε τα παιδάκια Παροιμία
• Μηδέ γάμος χωρίς κλάμα, μηδέ μνήμα χωρίς γέλια Παροιμία
• Να ζήστε, να γεράσετε, να δείτε, να γελάσετε Παροιμία
• Ο γνωστικός θυμάται και γελά, ο τρελός βλέπει και γελά Παροιμία
• Όποια μέρα δεν γελάμε τηνε χάνουμε απ’ τη ζήση Παροιμία
• Όποιος γελάει με τον άλλον, γελάει με τα μούτρα του Παροιμία
• Όποιος γελάει την Παρασκευή, κλαίει το Σάββατο Παροιμία
• Όποιος δεν γελάσει το πρωί, ούτε το μεσημέρι θα γελάσει Παροιμία
• Όποιος εγέλα το ταχύ (=το πρωί), κλαιει πριχού βραδιάσει Παροιμία
• Όποιος πολύ γελάει, πολύ κλαίει στο τέλος Παροιμία
• Όποιος πουλάει το σπίτι του, γελούν τα κεραμίδια Παροιμία
• Όσοι ξέρουν να γελούν, πολλά χρόνια θε να ζουν Παροιμία
• Στου λωλού το στόμα περισσεύει το γέλιο Παροιμία
• Τ’ ανέγελο του κόσμου, τον κόσμ’ αναγελά Παροιμία
• Τα γέλια θα σου βγουν ξινά Παροιμία
• Τα γέλια με τα κλάματα, με τη χαρά η πίκρα Παροιμία
• Τα γέλια σπέρνουν κλάματα Παροιμία
• Τα γέλια τ’ ασταμάτητα, μυαλά κουρκουτιασμένα Παροιμία
• Τα γέλια χάνουν την τιμή, τα μέτωπα τη γνώση Παροιμία
• Το γέλιο χάνει την τιμή, το κολατσιό το γιόμα και το μικρό το δειλινό χάνει το μέγα δείπνο Παροιμία
• Το γέλιο, είναι του τρελού ο λόξυγκας Παροιμία
• Το γέλιο της Παρασκευής είν' κλάμα του Σαββάτου Παροιμία
• Το δανεισμένο πάει γελώντας κι έρχεται κλαίοντας Παροιμία
• Το στόμα του λωλού, πάντα γεμάτο γέλια Παροιμία
• Το τέλος του γέλιου είναι το κλάμα Παροιμία
• Το χαμόγελο του ανθρώπου είναι ήλιος μές στο σπίτι Παροιμία
• Χαρά σ’ εκείνον που γελά, με τα παθήματά του, που κάνει γλέντι τον καημό, χορό τα βήματά του Παροιμία
• Χαρά στο νιο που νοιάζεται, στο γέρο που γελάει Παροιμία
• Χαμογέλα στο αύριο κια το αύριο θα χαμογελάσει σε εσένα σήμερα

Παροιμίες άλλων λαών

• Απ’ τα πολλά τα γέλια, καταλαβαίνεις τον τρελό Γερμανική παροιμία
• Οι τρελοί γελούν για όλα Γερμανική παροιμία
• Τρώτε μια φορά πιο λίγο, πίνετε δυό φορές πιο πολύ, κοιμηθείτε τρεις φορές πιο πολύ και προ πάντων γελάτε τέσσερις φορές πιο πολύ Κινέζικη παροιμία
• Πρωινό γέλιο, βραδινό κλάμα Σουηδική παροιμία

Βλέπε και…

• Λουπασάκης Αλέξανδρος, Γέλιο - η καλύτερη θεραπεία, εκδ. Κέδρος, Αθήνα 2002, ISBN-13 978-960-04-2014-2